Bartelsluis
De Bartelsluis, ooit een drukke schakel in de scheepvaart, ligt nu verwaarloosd en gedempt. Van 1638 tot 1960 speelde deze sluis een cruciale rol in Wormer, waar scheepsbeschuit, of tweebak, werd geproduceerd. Acht korenmolens maalden het meel dat door 130 beschuitbakkers werd verwerkt tot proviand voor vissers- en handelsschepen. Via de sluis werd deze beschuit naar grote steden vervoerd.
Na het verval van de beschuitindustrie werd de sluis tot 1960 nog veelvuldig gebruikt door papierfabriek Van Gelder & Zn. Gebouwd in 1638 ter ondersteuning van de droogmaking van de Enge Wormer, verbond de Bartelsluis de Westerveer- en Enge Wormerringsloot met de Zaan. Oorspronkelijk heette de sluis de Westersluis, maar de reden voor de naamsverandering is onbekend. De Bartelsluis werd gedempt in de jaren ‘60 van de 20e eeuw; desondanks blijft de naam voortleven in de buurtschap.
Het is nauwel…
De Bartelsluis, ooit een drukke schakel in de scheepvaart, ligt nu verwaarloosd en gedempt. Van 1638 tot 1960 speelde deze sluis een cruciale rol in Wormer, waar scheepsbeschuit, of tweebak, werd geproduceerd. Acht korenmolens maalden het meel dat door 130 beschuitbakkers werd verwerkt tot proviand voor vissers- en handelsschepen. Via de sluis werd deze beschuit naar grote steden vervoerd.
Na het verval van de beschuitindustrie werd de sluis tot 1960 nog veelvuldig gebruikt door papierfabriek Van Gelder & Zn. Gebouwd in 1638 ter ondersteuning van de droogmaking van de Enge Wormer, verbond de Bartelsluis de Westerveer- en Enge Wormerringsloot met de Zaan. Oorspronkelijk heette de sluis de Westersluis, maar de reden voor de naamsverandering is onbekend. De Bartelsluis werd gedempt in de jaren ‘60 van de 20e eeuw; desondanks blijft de naam voortleven in de buurtschap.
Het is nauwelijks voor te stellen dat de buurtschap ooit bruiste van de bedrijvigheid op en rond de sluis in de gemeente Wormer, waar een aanzienlijk deel van de waterwerken rond Wormer en de Zaanse polders samenkwam. Het was een belangrijke verbinding met Haarlem, Alkmaar en Amsterdam. Aan de Wormer zijde is de tweede weg gelegen, die in de negentiende eeuw leidde tot vervanging van de houten ophaalbrug door een vaste betonnen brug. De sluis werd in de eerste jaren van zijn bestaan druk gebruikt door schuitenvoerders die met scheepsladingen landbouwproducten kwamen aanleggen bij het laad- en losplatform in Wormer. Vandaar de oude naam Westsluis. Waarom de naam ook betekende als Westindische sluis is onbekend.
De laatste doorvaartactiviteiten vonden plaats in de jaren vijftig van de vorige eeuw, waarna de Bartelssluis in onbruik raakte. De toestand van de sluis verslechterde en leidde tot overwegingen van het Hoogheemraadschap Wormer om de schutsluis buiten gebruik te stellen. In november 1971 besloot het Hoogheemraadschap Wormer de sluis definitief buiten gebruik te stellen. In januari 1972 viel het besluit om de schutsluis te dempen.
Afbeelding- Jos Goddard
