Pakhuis Hollandia
Het voormalig PAKHUIS en rijstpellerij ‘Hollandia’ (I en II) is een inspirerend voorbeeld van eclectische architectuur met neo-Romaanse elementen. De oorsprong van Hollandia I gaat terug tot 1877, toen hier een pakhuis werd gebouwd. In de jaren daarna onderging het verschillende uitbreidingen, waaronder een watertoren in 1888 en een vernieuwde voorgevel in 1902. In 1913 volgde een grote uitbreiding met Hollandia II, compleet met nieuwe fabrieksgebouwen en stoomketels. Verbonden met pakhuis ‘Java’ en aangebouwd aan ‘Bassein’, vormt Hollandia een essentieel onderdeel van het rijke industriële erfgoed langs de Zaanoever, waar de voedsel-, olie- en houtindustrie floreerden.
De enorme groei van de Zaanse rijstpellerij ging …
Het voormalig PAKHUIS en rijstpellerij ‘Hollandia’ (I en II) is een inspirerend voorbeeld van eclectische architectuur met neo-Romaanse elementen. De oorsprong van Hollandia I gaat terug tot 1877, toen hier een pakhuis werd gebouwd. In de jaren daarna onderging het verschillende uitbreidingen, waaronder een watertoren in 1888 en een vernieuwde voorgevel in 1902. In 1913 volgde een grote uitbreiding met Hollandia II, compleet met nieuwe fabrieksgebouwen en stoomketels. Verbonden met pakhuis ‘Java’ en aangebouwd aan ‘Bassein’, vormt Hollandia een essentieel onderdeel van het rijke industriële erfgoed langs de Zaanoever, waar de voedsel-, olie- en houtindustrie floreerden.
De enorme groei van de Zaanse rijstpellerij ging hand in hand met de “rijstexplosie” van Birma, die in de tweede helft van de 19e eeuw losbarstte. De windmolens in de Zaanstreek konden de rijststroom niet verwerken. Een grote windmolen was in het gunstigste geval bij macht zo’n 800 ton rijst per jaar te verwerken. Toch waren de molenbazen huiverig om op stroom over te stappen. Met de windmolens kon men figuurlijk alle kanten op door van rijst gemakkelijk over te schakelen op de gortpellerij. Met de stoompellerij lag dat minder eenvoudig. Niet iedereen voelde zich geroepen om zich op de rijst te werpen. Enkele ondernemers met durf lieten zich niet afschrikken. Ze zagen zich voor de keus gesteld: of de Zaanstreek volstoppen met windmolens of kiezen voor een dure stoomfabriek met een kolossale productiecapaciteit. De doorslag gaf ten slotte de dalende kostprijs van gepelde rijst bij gebruik van stoomkracht.
Afbeelding- Nander de Wijk
