Complex particuliere begraafplaats incl. koetshuis

De begraafplaats is uniek in Nederland en is, samen met het bijbehorende koetshuis, een rijksmonument. De hervormde kerk in Oostknollendam sloot in 1964, maar de begraafplaats uit 1874 en het bijbehorende koetshuis zijn rijksmonumenten vanwege de unieke particuliere eigendomssituatie. Het ijzeren toegangshek wordt geflankeerd door bergruimten uit 1930. Bij een renovatie in 1996 zijn de grafstenen herplaatst.

Boer Wijnand Groot startte in 1860 met de aanleg van een eigen kerkhof, omdat de kerkelijke grond beschikbaar kwam in ruil voor de graven die hij aan de rand van het dorp al opmerkte. Na de dood van zijn vrouw Jannetje Cents besloot Groot het kerkhof formeel te laten erkennen en richtte daartoe de “Vereeniging tot een particuliere begraafplaats” op.

In datzelfde jaar werd de aanleg voltooid. De ligging aan de rand van het dorp en de fraaie toegangspoort met hek aan de Oostknollendammerstraat gaven het kerkhof extra allure. In latere jaren is de begraafplaats meerdere malen uitgebreid.

De statige poort, met het fraaie gietijzeren hek, werd in 1874 door de bekende Amsterdamse ijzergieterij J.J. Ongkelo vervaardigd. De poort werd destijds door de plaatselijke timmerman Roos Bekeer in losse onderdelen gemonteerd.

In 1906 zag de “Vereeniging tot Instandhouding van eene particuliere begraafplaats” het licht. De keurig onderhouden begraafplaats is in de loop der jaren dankzij giften, contributies en bijdragen van de leden in stand gehouden.

Op 11 juli 1986 werd de begraafplaats aangewezen als rijksmonument. Sindsdien vinden regelmatig restauraties en onderhoud plaats. In 1994 werd het smeedijzeren hek gerenoveerd, de zeven jaar daarna volgde de restauratie van het koetshuis en in 1999 werd de grafmuur hersteld. Daarmee werd het historische karakter behouden.