Ga naar inhoud

Zorgdragen voor prachtige panden in de Zaanstreek, dat is waar vereniging Zaans Erfgoed zich voor inzet. Ze zorgen dat bedreigde panden blijven bestaan en hun authenticiteit behouden. Dat varieert van het aandragen van benodigde onderbouwing - voor aanvraag van monumentale status - tot meedenken over aanpassingen qua kleur en detaillering en oproepen tot handhaving.

‘Afgelopen jaar kregen 23 panden de status monumentaal pand. Daarvan droeg de vereniging het merendeel voor. We leverden informatie over historische elementen en beschreven waarom het pand zo belangrijk is voor de toekomst’, vertelt voorzitter Peter Tange.

Zaans Erfgoed is ontstaan in 2004 uit een fusie van Vereniging Vrienden van het Zaanse Huis en de Vereniging Zaans Industrieel Erfgoed. Samen bestaan ze inmiddels 60 jaar. Peter: ‘We staan op de bres voor het rijke Zaanse verleden en zetten ons in voor behoud, bescherming en restauratie van roerend en onroerend erfgoed.

Denk aan Zaanse woonhuizen, fabrieken, bruggen, dijken en waterwegen. Daarnaast werken we aan de Zaanse online Encyclopedie en organiseren we samen met o.a. het Gemeentearchief Zaanstad de jaarlijkse Grote Zaanse Geschiedenis Quiz’.

Betere zichtbaarheid

Peter: ‘De vereniging bestaat uit verschillende werkgroepen met elk hun focus. Zo draagt werkgroep Advies, Documentatie en Meldpunt en bedreigd Erfgoed o.a. panden aan voor de gemeentelijke monumentenbescherming. Ze werken samen met de afdeling Monumenten Zaanstad en bespreken of en wanneer ingrijpen nodig is. Werkgroep Zaans Maritiem zet zich weer in voor betere zichtbaarheid van de ooit zo belangrijke scheepsbouw in Zaanstreek’.

 ‘We beleggen ook ieder jaar een bijeenkomst voor alle Zaanse historische verenigingen en instellingen, organiseren elke 3 jaar een Erfgoedmarkt. Leden geven ook lezingen en werken mee aan boeken over de historie van de streek’, vult Winnie de Wit, van werkgroep PR aan.

‘Wil je trots zijn op waar je opgroeit en woont, dan begint dat bij de geschiedenis van het gebied. Het is waarom we gepleit hebben om het lesboekje over de Zaanse Houtbouw nieuw leven in te blazen voor de basisscholen in Zaanstad’.

Bewoners betrekken

‘De Zaanstreek heeft veel arbeiderswijken met mooie details, maar er is ook wel woningnood. Woningbouwverenigingen willen het liefste nieuwe woningen bouwen. Het is goedkoper om te slopen dan op te knappen, vinden zij. Bewoners zijn eigenlijk altijd als laatste op de hoogte en kloppen tijdens zo’n strijd bij ons aan.

Dan doen we onze best om de wijk te behouden. Dat is wat telt. Het zou fijn zijn wanneer bewoners in een eerder stadium betrokken worden.’Peter: ‘Op voorhand in gesprek gaan is beter dan wachten op bewonersprotesten’.

Herbestemming

‘We willen dat de geschiedenis van de bouw van stad afleesbaar blijft en daarvoor is ook behoud van beeldbepalende panden uit bijv. de wederopbouwperiode noodzakelijk. Sloop je een kerk waar trouw, rouw en doopdiensten zijn gehouden, dan verdwijnen de verhalen met het gebouw. En die krijg je nooit meer terug.

Daarnaast zorgt sloop voor vernietiging van grondstoffen en komt er bij nieuwbouw veel stikstof vrij. Daar is geen sprake van als je panden behoudt en doet aan herbestemming’, aldus Winnie.

Peter: ‘Verlies van erfgoed leidt eigenlijk altijd tot spijt, kapitaalverlies en minder kwaliteit van een stad als geheel. Erfgoed vertelt het verhaal van stad en streek en geeft Zaanstad karakter. Dat is waar mensen zich in herkennen en waar ze graag in willen wonen’.

Benieuwd naar wat vereniging Zaans Erfgoed allemaal doet, of wilt u hen ondersteunen d.m.v. een lidmaatschap? Kijk op zaanserfgoed.nl of mail uw vraag naar winniedewit@zaanserfgoed.nl.